Theo Glassnode, tổng số lượng ví BTC đã vượt qua 1,21 tỷ tính đến tháng 11 năm 2023. Những con số này phản ánh mức độ phát triển và tăng trưởng của tiền điện tử.
Tổng số địa chỉ Bitcoin tính đến tháng 11 năm 2023 | Nguồn: Glassnode
Trong một nền kinh tế kỹ thuật số nơi internet mang lại khả năng truy cập dễ dàng tới mọi thông tin, việc bảo mật dữ liệu đã trở thành yêu cầu bắt buộc đối với các công ty, chính phủ và cá nhân.
Tiền điện tử là phiên bản kỹ thuật số của tiền tệ, và sự tăng trưởng giá trị của chúng tiếp tục thu hút các tác nhân độc hại khác nhau muốn truy cập tài sản kỹ thuật số theo cách này hay cách khác. Ngoài ra còn có khả năng xảy ra lỗi con người khiến người dùng mất tiền.
Bài viết hôm nay sẽ xem xét ví multi-signature (multisig) như một trong những cách để chống lại các cuộc tấn công hoặc ngăn ngừa lỗi con người nhằm giữ tiền điện tử của bạn an toàn nhất có thể.
Ví Tiền Điện Tử Là Gì?
Ví multisig thuộc danh mục ví tiền điện tử. Vì vậy, đây là một điểm khởi đầu hợp lý. Một ví tiền điện tử là bất kỳ thiết bị vật lý hoặc phần mềm ứng dụng nào cho phép bạn lưu trữ, gửi và nhận tiền điện tử.
Có nhiều loại ví tiền điện tử khác nhau, tất cả phụ thuộc vào tính chất trực tuyến hay ngoại tuyến, tập trung hay phi tập trung, và số lượng khóa riêng được yêu cầu để truy cập.
Tìm hiểu tất cả về cách hoạt động của ví tiền điện tử.
Ví Multisig Là Gì?
Một ví multisig có thể được ví như một hộp ký gửi nhiều khóa cần cả người quản lý và chủ hộp sử dụng các khóa duy nhất của mình đồng thời để truy cập vào hộp ký gửi, hoặc giống như một kho tiền ngân hàng cần hai hoặc nhiều khóa được cắm đồng thời và xoay theo chiều kim đồng hồ hoặc ngược chiều kim đồng hồ mới có thể mở được. Điểm mấu chốt là ví multisig là các ví tiền điện tử yêu cầu từ hai khóa riêng trở lên để phê duyệt giao dịch.
Vấn đề bảo mật chống lại các cuộc tấn công hoặc lỗi con người đưa ví multisig trở thành tâm điểm chú ý. Các ví tiền điện tử truyền thống yêu cầu một khóa riêng duy nhất để truy cập vào tài khoản nhằm gửi và nhận tiền. Nhưng thường thì các khóa riêng này cùng với cụm từ hạt giống tương ứng có thể bị mất hoặc bị đánh cắp. Đối với ví tiền điện tử phi lưu ký, điều này đồng nghĩa với việc không có cách nào phục hồi tiền nếu khóa riêng bị xâm phạm hoặc quên mất.
Ví multisig giải quyết vấn đề này bằng cách cung cấp nhiều chữ ký cho một tài khoản duy nhất. Ví dụ, có thể là 2-trong-2, 2-trong-3, 3-trong-5, 4-trong-5, v.v. Bạn vẫn có thể truy cập vào tiền của mình ngay cả khi mất một khóa riêng miễn là các khóa khác vẫn còn nguyên. Bạn có thể tăng cường bảo mật bằng cách phân chia các khóa riêng này giữa các "người ký" thay vì chỉ để một người giữ tất cả.
Mỗi người ký phải ký bằng chữ ký số của họ (khóa riêng) để thực hiện giao dịch. Trong ví multisig 2-trong-2, hai trên hai người ký phải ký để phê duyệt một giao dịch. Đối với ví multisig 2-trong-3, hai trên ba khóa riêng phải ký để phê duyệt giao dịch, v.v.
Khái niệm ví multisig tuân theo câu ngạn ngữ nổi tiếng: "Không đặt tất cả trứng vào cùng một giỏ," điều này chủ yếu liên quan đến đa dạng hóa, phân phối và bảo mật, dù về tài chính hay xã hội.
Dưới đây là tóm tắt các tính năng của ví multisig:
-
Tất cả các bên ký với khóa riêng duy nhất đều có thể xem chi tiết giao dịch trong ví.
-
Tất cả các bên ký nhận được cụm từ hạt giống riêng để khôi phục tài khoản.
-
Tất cả các bên ký phải ký giao dịch bằng khóa riêng của họ để phê duyệt.
-
Trong trường hợp chỉ một khóa riêng ký, giao dịch sẽ hiển thị "chờ xử lý" cho đến khi số lượng khóa riêng cần thiết ký để phê duyệt giao dịch.
Cách Ví Multisig Hoạt Động
Quy trình sử dụng ví multisig bắt đầu khi một trong các bên ký tài khoản khởi tạo giao dịch trên địa chỉ ví multisig. Để giao dịch này diễn ra trong ví multisig 3-trong-4, cả ba bên ký phải thêm khóa riêng của họ để hoàn tất. Bất kỳ số lượng khóa riêng nào ít hơn yêu cầu sẽ hiển thị giao dịch "chờ xử lý".
Một điều cần lưu ý là không có khóa riêng hay bên ký nào được xếp hạng cao hơn những người khác. Các giao dịch không cần phải được ký theo thứ tự cụ thể; bất kỳ ba trong số bốn hoặc hai trong số ba đều có thể ký giao dịch.
Ví dụ: Giả sử bạn tạo một ví multisig và chọn tùy chọn 3-trong-5. Bạn chọn John, Alex, Alice, Sam, và bạn làm các bên ký của tài khoản. Để xảy ra một giao dịch hoàn chỉnh, hoặc John, Alex, và Sam, hoặc bạn, Sam, và John đều có thể ký giao dịch.
Nếu việc phê duyệt giao dịch được đưa ra biểu quyết và cả năm người đều đồng ý, ba người bất kỳ có thể thêm chữ ký của họ. Nếu ba trên năm người đồng ý (đa số), ba người đó có thể thêm chữ ký của họ. Nếu hai trên năm người đồng ý, ngay cả khi cả hai thêm khóa riêng của họ, vẫn cần thêm nữa để phê duyệt giao dịch.
Ví Một Khóa vs. Ví Multisig
Khía cạnh |
Ví đơn chìa khóa |
Ví đa chữ ký |
Định nghĩa |
Bảo mật bằng một chìa khóa riêng. |
Yêu cầu nhiều chìa khóa để thực hiện giao dịch. |
Bảo mật |
Ít bảo mật hơn vì chỉ dựa vào một chìa khóa. |
Bảo mật hơn nhờ yêu cầu nhiều chìa khóa. |
Kiểm soát |
Toàn quyền kiểm soát bởi chủ sở hữu chìa khóa riêng. |
Kiểm soát được chia sẻ giữa nhiều người giữ chìa khóa. |
Độ phức tạp |
Đơn giản và thân thiện với người dùng. |
Phức tạp hơn do cần phối hợp nhiều chìa khóa. |
Khôi phục |
Rủi ro cao hơn; nếu mất chìa khóa, sẽ mất toàn bộ tài sản. |
An toàn hơn; có thể khôi phục nếu một chìa khóa bị mất. |
Trường hợp sử dụng |
Phù hợp cho số lượng nhỏ hoặc sử dụng cá nhân. |
Lý tưởng cho tài khoản chung hoặc lưu trữ quỹ lớn. |
Sự linh hoạt |
Giới hạn bởi hành động của chủ sở hữu chìa khóa riêng. |
Linh hoạt hơn, có thể đặt quy tắc cho giao dịch. |
Chi phí |
Chi phí giao dịch thường thấp hơn. |
Chi phí cao hơn do giao dịch phức tạp. |
Tốc độ giao dịch |
Giao dịch thường nhanh hơn. |
Chậm hơn do cần nhiều lần xác nhận. |
Lý tưởng cho |
Người dùng cá nhân. |
Tổ chức, gia đình hoặc nhóm. |
Đơn giản hóa sao lưu |
Dễ dàng sao lưu một chìa khóa. |
Phức tạp hơn do cần sao lưu nhiều chìa khóa. |
Ví dụ phổ biến |
Hầu hết các ví tiền điện tử tiêu chuẩn như Trezor, Halo Wallet, MetaMask, v.v. |
BitGo, Electrum Multisig, Casa Keymaster. |
Cách lưu trữ tiền điện tử phổ biến nhất hiện nay là sử dụng ví với một khóa riêng duy nhất. Loại ví này được ưa chuộng vì sự tiện lợi, đặc biệt với người dùng cá nhân. Ví một khóa chỉ cần một khóa riêng để phê duyệt giao dịch và được sở hữu bởi một người duy nhất. Tuy nhanh chóng và thuận tiện, nhưng loại ví này mang lại rủi ro cao và không phù hợp để lưu trữ số lượng lớn tài sản trong trường hợp của các tổ chức.
Ví multisig (đa chữ ký) yêu cầu nhiều khóa để phê duyệt một giao dịch và phù hợp hơn với hội đồng quản trị hoặc các giám đốc tài chính trong môi trường doanh nghiệp. Ví một khóa không hiệu quả trong trường hợp này vì việc mất hoặc bị xâm phạm khóa có thể ảnh hưởng đến toàn bộ quỹ. Ví multisig tạo ra một lớp bảo mật bổ sung, giống như đặt bàn lên hai hoặc nhiều chân thay vì chỉ một chân.
Đã có trường hợp một công ty mất 137 triệu USD do sử dụng ví một khóa khi CEO, người nắm giữ khóa riêng trực tiếp, qua đời.
Ví multisig có thể an toàn và đáng tin cậy hơn, nhưng không dễ hiểu và sử dụng đối với tất cả mọi người. Loại ví này đòi hỏi một mức độ hiểu biết kỹ thuật nhất định để sử dụng hiệu quả. Tuy nhiên, nếu bạn dành thời gian nghiên cứu, việc hiểu và sử dụng sẽ không quá khó khăn.
Ưu Điểm Khi Sử Dụng Ví Multisig
Ví multisig mang lại nhiều lợi ích vượt trội, khiến nó trở thành giải pháp tốt hơn để lưu trữ tiền điện tử an toàn, trong đó có thể kể đến:
Bảo mật mạnh mẽ hơn
Cung cấp nhiều khóa riêng tư cho một ví và phân bổ chúng cho nhiều người nắm giữ khác nhau tạo ra một mức độ bảo mật bổ sung mà ví chỉ có một khóa riêng tư không có được. Trong ví multisig 2-of-3, nếu hacker chiếm được một khóa riêng tư, nó sẽ vô dụng, vì cần hai khóa riêng tư để ký giao dịch.
Nếu bạn làm mất hoặc quên một trong các khóa riêng tư của mình, mọi thứ chưa phải mất hết, vì hai khóa còn lại vẫn có thể phê duyệt giao dịch. Ví đa chữ ký tạo thêm cảm giác an toàn bằng cách tăng các tùy chọn truy cập cho người dùng.
Xác thực 2 yếu tố (2FA)
Ví đa chữ ký là một phương pháp khác của xác thực 2 yếu tố. Bạn vẫn có thể ngăn ai đó rút tiền từ tài khoản của mình ngay cả khi họ đánh cắp được một trong các khóa của bạn.
Bạn có thể giữ tất cả các khóa riêng tư cho mình hoặc phân phối chúng cho người khác. Dù trong trường hợp nào, điều này đảm bảo rằng mỗi giao dịch đều được xác minh kỹ trước khi hoàn tất.
Giúp Đạt Đồng Thuận
Một nhóm có thể quản lý tài chính tập thể khi các khóa của ví được phân phối cho nhiều người. Mỗi người đều có thể truy cập quỹ và thực hiện điều chỉnh, nhưng không ai có thể tự ý chuyển tiền.
Điều này thường xảy ra khi đưa ra các quyết định thương mại. Ví hoạt động hiệu quả như một hệ thống bỏ phiếu, với các giao dịch chỉ được phê duyệt khi đạt tỷ lệ xác định của người dùng.
Thỏa Thuận Ký Quỹ
Giữ tiền trong ký quỹ khi thực hiện giao dịch với một bên khác có thể rất hữu ích. Về bản chất, các giao dịch ký quỹ đảm bảo rằng không bên nào có thể nhận được tiền, hàng hóa hoặc dịch vụ nếu bên còn lại không thực hiện phần trách nhiệm của mình.
Các hợp đồng ký quỹ yêu cầu sử dụng tiền điện tử trong các ví 2-of-3. Người thanh toán đặt tiền vào ví đa chữ ký để bắt đầu giao dịch. Khi bên kia đã cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ đúng như thỏa thuận, người thanh toán và người gửi có thể ký số vào ví đa chữ ký để chuyển tiền cho người bán.
Trong trường hợp xảy ra tranh chấp, một bên thứ ba độc lập có quyền truy cập vào khóa sẽ quyết định chuyển tiền cho bên mua hoặc bên bán.
Nhược Điểm Khi Sử Dụng Ví Multisig
Mọi thứ đều có mặt lợi và mặt hại trong cách thức hoạt động của nó. Đối với ví multisig, đây là một vài nhược điểm:
Thời Gian Hoàn Tất Chậm Hơn
Lớp bảo mật bổ sung của ví đa chữ ký (multi-signature) đồng nghĩa với việc mất thêm thời gian. Trong một địa chỉ khóa đơn, người khởi tạo giao dịch thường giữ khóa riêng của địa chỉ và chỉ cần nhập nó để hoàn tất giao dịch trong vài giây.
Tuy nhiên, trường hợp với ví đa chữ ký lại khác. Có thể bạn sẽ liên hệ được với các bên đồng ký ngay để ký giao dịch; nhưng không phải lúc nào cũng thuận lợi, việc liên lạc với các bên đồng ký của địa chỉ multisig đôi khi có thể mất nhiều thời gian.
Kiến Thức Vận Hành
Ví multisig là một biện pháp bảo mật tương đối mới trong việc lưu trữ tiền điện tử. Kiến thức kỹ thuật để vận hành ví multisig phức tạp hơn so với một địa chỉ khóa đơn. Bạn có thể chọn sử dụng bên thứ ba để giải thích mọi thứ, nhưng như thường thấy trong không gian phi tập trung, "bên thứ ba" không phải lúc nào cũng là lựa chọn tốt nhất. Việc học hỏi công nghệ mới có thể đòi hỏi sự nỗ lực lớn, nhưng hiểu rõ nó thì hoàn toàn xứng đáng.
Bảo hiểm và Quy định Pháp lý
Không gian tiền điện tử còn tương đối mới so với các thị trường tài chính khác. Do đó, một số sáng kiến hoặc công nghệ xuất hiện trong thị trường tiền điện tử cũng tương đối mới, không nhất thiết trong ứng dụng vật lý nhưng dưới dạng kỹ thuật số.
Các quỹ được bảo mật trong ví multisig không được bảo hiểm trước rủi ro mất mát hoặc bị xâm phạm. Về mặt kỹ thuật, các quỹ được lưu trữ với rủi ro thuộc về chủ sở hữu — ngay cả trong hầu hết các trường hợp của ví nóng.
Thị trường tiền điện tử hiện tại chủ yếu chưa được điều chỉnh, điều này hạn chế số lượng hành động pháp lý có thể thực hiện nếu xảy ra sự cố.
Gian lận với Ví Multisig
Hãy cảnh giác với những cách thức tinh vi mà kẻ lừa đảo có thể sử dụng ví multisig. Một phương thức phổ biến là những kẻ xấu thực hiện các giao dịch với vai trò người bán và sau đó gửi cho nạn nhân muốn mua một khóa riêng tư với lý do là ví multisig 2-trong-2, thực chất là ví 1-trong-2.
Người mua không nghi ngờ gửi tiền với suy nghĩ rằng cả hai bên phải sử dụng khóa riêng của mình để truy cập sản phẩm và thanh toán, nhưng không biết rằng người bán chỉ có khóa một chiều và chiếm đoạt số tiền đó.
Điều này không xảy ra thường xuyên, nhưng vẫn có khả năng. Một khả năng lừa đảo khác là chia sẻ khóa riêng của bạn với những người sau đó phản bội bạn để chuyển đi số tiền của bạn. Đó có thể là bạn bè và gia đình. Điều quan trọng là bạn phải chọn lọc và nhạy bén nhất có thể.
Kết luận
Ví đa chữ ký tạo thêm một lớp bảo mật bổ sung. Nó tăng khả năng người dùng truy cập vào số tiền của mình và giảm nguy cơ lỗi của con người hoặc các tác nhân độc hại chiếm đoạt số tiền của bạn. Công nghệ này tương đối mới và phù hợp cho quản lý nhóm như các công ty, tổ chức phi chính phủ, chính phủ, tổ chức tôn giáo, v.v.
Sử dụng ví đa chữ ký là một lựa chọn tùy theo nhu cầu và chức năng. Tuy nhiên, nếu bảo mật và sự riêng tư bổ sung là điều mà bạn lo lắng, thì ví đa chữ ký có thể là lựa chọn lưu trữ tiền điện tử tốt nhất, dù là ví nóng hay ví lạnh.
Điểm chính cần lưu ý
-
Ví multisig, viết tắt của ví đa chữ ký, là một loại ví tiền điện tử yêu cầu nhiều chữ ký hoặc khóa để ủy quyền giao dịch.
-
Các ví multisig triển khai một cơ chế bảo mật độc đáo liên quan đến nhiều bên, mỗi bên giữ một khóa riêng, để phê duyệt giao dịch.
-
Ví một khóa chỉ sử dụng một khóa riêng để ủy quyền giao dịch, trong khi ví multisig tăng cường bảo mật bằng cách yêu cầu nhiều khóa.
-
Ưu điểm của việc sử dụng ví multisig bao gồm tăng cường bảo mật, giảm rủi ro bị đánh cắp hoặc mất, và cải thiện kiểm soát truy cập cho các tài khoản dùng chung.
-
Nhược điểm của việc sử dụng ví multisig gồm sự phức tạp tiềm tàng trong việc thiết lập và quản lý, cũng như cần sự phối hợp giữa các người giữ khóa.