Solana là một trong những hệ sinh thái blockchain phát triển nhanh nhất trên thị trường tiền điện tử kể từ cuối năm 2023. Được biết đến với tốc độ vượt trội, phí giao dịch thấp và hiệu quả, Solana có lợi thế hơn nền tảng dẫn đầu trong lĩnh vực DeFi là Ethereum. Lý do bởi vì blockchain của Solana có khả năng xử lý hàng ngàn giao dịch mỗi giây trong khi vẫn duy trì được phí giao dịch thấp hơn nhiều so với Ethereum.
Các sàn giao dịch phi tập trung sử dụng công nghệ blockchain Solana tận dụng sức mạnh vốn có này để tạo ra trải nghiệm giao dịch liền mạch, hiệu quả và an toàn cho người dùng. DEX, hay còn được gọi là sàn giao dịch phi tập trung, đại diện cho một khái niệm đổi mới quan trọng trong thế giới tiền điện tử.
Không giống như các sàn giao dịch tập trung truyền thống, DEX hoạt động mà không có cơ quan trung tâm, cung cấp môi trường giao dịch ngang hàng (peer-to-peer). Thiết lập này không chỉ tăng cường bảo mật bằng cách giảm nguy cơ bị hack và lừa đảo mà còn hoàn toàn phù hợp với đặc tính phân quyền và tự chủ của công nghệ blockchain.
Có thể nói, thế giới DeFi ẩn chứa rất nhiều điều thú vị, tuy vậy sẽ khá khó chọn lọc ra những sàn DEX tốt nhất để giao dịch. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ nêu bật một số sàn giao dịch DEX hàng đầu trong hệ sinh thái Solana, cung cấp thông tin chi tiết về các tính năng độc đáo của chúng và giúp bạn điều hướng bối cảnh giao dịch phi tập trung trên Solana - một trong những nền tảng blockchain layer 1 triển vọng nhất.
Giải mã sức hút của Solana đối với DEX và DeFi
Dưới đây là một số lý do hàng đầu giúp hệ sinh thái DeFi của Solana phát triển và giải thích tại sao các sàn DEX dựa trên công nghệ blockchain Solana gần đây đang thu hút sự chú ý trên thị trường tiền điện tử:
Thông lượng và khả năng mở rộng cao
Điểm mạnh chính của Solana là thông lượng cực kỳ cao. Solana có thể xử lý tới 65.000 giao dịch mỗi giây (TPS), so với thông lượng thấp hơn 15-30 TPS của Ethereum và 1.700 TPS của VISA Network. Đạt được tốc độ này là nhờ cơ chế đồng thuận độc đáo của nó, cụ thể Solana kết hợp giữa cơ chế đồng thuận bằng chứng lịch sử (PoH) và bằng chứng cổ phần (PoS), cho phép tốc độ xử lý nhanh hơn và giảm tình trạng tắc nghẽn mạng.
Đối với các sàn giao dịch phi tập trung DEX, điều này có nghĩa là sàn có thể xử lý khối lượng giao dịch lớn một cách hiệu quả. Đây là một tiêu chí quan trọng đối với các nhà giao dịch mong muốn thời gian giao dịch nhanh chóng để tận dụng xu hướng thị trường.
Phí giao dịch thấp
Một ưu điểm đáng kể khác của Solana là phí giao dịch thấp, khoảng 0,0001 SOL hoặc 0,01 USD so với mức phí lên đến 1 USD của Ethereum tại thời điểm viết bài. Trong khi các mạng như Ethereum đôi khi có thể phải đi kèm phí gas cao, đặc biệt là trong thời gian bị tắc nghẽn mạng, Solana vẫn duy trì chi phí thấp đáng kể.
Một điểm đáng chú ý nữa là phí gas trên Solana luôn được thanh toán bằng tiền điện tử SOL. Do vậy bạn cần có đủ token SOL trong ví của mình trước khi tham gia giao dịch trên DEX thuộc hệ sinh thái của Solana.
Phí gas thấp có lợi cho các DEX trên Solana, vì nó cho phép người dùng thực hiện giao dịch và hoán đổi (swaps) mà không cần quá lo lắng về phí. Phí thấp hơn giúp giao dịch dễ tiếp cận hơn, đặc biệt đối với những người thực hiện giao dịch quy mô nhỏ và yếu tố này cũng khuyến khích giao dịch thường xuyên hơn. Từ đó góp phần vào tính thanh khoản và tình trạng của hệ sinh thái DEX.
Trải nghiệm giao dịch DeFi nâng cao
Đối với người dùng, phí thấp còn có thể mang lại trải nghiệm giao dịch suôn sẻ và tối ưu lợi nhuận. Họ có thể thực hiện giao dịch một cách nhanh chóng mà không gặp phải các thách thức như vấn đề tắc nghẽn mạng hay gánh nặng phí cao. Hơn nữa, khả năng mở rộng vốn có của Solana đảm bảo rằng khi DEX phát triển về số lượng người dùng và khối lượng giao dịch, nền tảng vẫn có khả năng hỗ trợ các hoạt động giao dịch đang tăng lên mà không làm giảm hiệu suất.
Top sàn giao dịch DEX tốt nhất trên Solana
Blockchain Solana hội tụ hơn 680 dApp thuộc nhiều danh mục đa dạng và hơn 150 giao thức DeFi đã trở thành trung tâm cho các sàn giao dịch phi tập trung nổi bật hiện nay. Dưới đây là tổng hợp 5 sàn giao dịch phi tập trung DEX được đánh giá tốt nhất trên nền tảng dựa trên các tính năng, dịch vụ chính, giao diện, bảo mật và lợi thế của chúng:
1. Jupiter
TVL: 88,35 triệu USD
Khối lượng giao dịch: 32,95 triệu USD
Vốn hóa thị trường JUP: 7,44 triệu USD
Jupiter là một “nhân tố” mới tham gia vào thị trường sàn DEX trên Solana, nhưng dự án đã nhanh chóng thu hút được sự chú ý nhờ cách tiếp cận sáng tạo đối với giao dịch phi tập trung. Mặc dù đã xuất hiện từ giữa năm 2021 nhưng Jupiter mới trở nên nổi tiếng vào cuối tháng 1 năm 2024 sau khi vượt qua Uniswap để trở thành DEX hàng đầu về khối lượng giao dịch.
Khối lượng giao dịch tăng đột biến là nhờ chiến dịch airdrop WEN - một memecoin của Solana. Chiến dịch này nổi bật với 700 tỷ token WEN được airdrop vào hơn 1 triệu ví Solana, khiến khối lượng giao dịch của Jupiter và hoạt động trên chuỗi của Solana tăng đột biến.
Việc ra mắt và airdrop token JUP sau đó cũng thu hút sự chú ý và tăng cường hoạt động giao dịch cao hơn trên nền tảng Jupiter Swap. Token gốc của dự án là JUP, được sử dụng để quản trị và giảm phí giao dịch trên nền tảng DEX này. Tính năng quản trị của token JUP cho phép chủ sở hữu bỏ phiếu về các quyết định của nền tảng và có khả năng kiếm được phí từ giao thức.
Jupiter DEX aggregator (sàn giao dịch tổng hợp thanh khoản phi tập trung) tập trung vào việc cung cấp cho người dùng các lộ trình hoán đổi tốt nhất có thể và thực hiện giao dịch bằng cách tổng hợp thanh khoản từ nhiều nguồn. Định tuyến thông minh được sắp xếp hợp lý và tính thân thiện với người dùng của Jupiter giúp chúng trở nên lý tưởng cho bất kỳ ai đang tìm kiếm các giao dịch tốt nhất và trải nghiệm giao dịch suôn sẻ. Các tính năng và dịch vụ chính của Jupiter DEX bao gồm:
- Định tuyến thông minh: Jupiter tìm ra lộ trình hiệu quả nhất để hoán đổi tài sản mã hóa trên nhiều DEX khác nhau như Raydium, Orca, Serum và các loại khác, tối đa hóa số lợi nhuận bạn nhận được.
- Tổng hợp thanh khoản nâng cao: Kết hợp các bể thanh khoản (liquidity pools) từ các DEX khác nhau để có thị trường sâu hơn và giá tốt hơn.
- Giao diện đơn giản và trực quan: Dễ dàng sử dụng cho cả người mới bắt đầu và người giao dịch có kinh nghiệm.
- Hỗ trợ nhiều tài sản: Giao dịch hơn 550 token Solana và 5.500 cặp giao dịch, đáp ứng nhu cầu đa dạng của người dùng.
Về bảo mật, Jupiter dựa vào tính bảo mật của các DEX cơ bản mà nó tích hợp. Tuy nhiên, sàn cũng sử dụng tính năng kiểm tra hợp đồng thông minh và thử nghiệm thâm nhập để giảm thiểu các lỗ hổng bảo mật tiềm ẩn.
2. Raydium
TVL: 146,43 triệu USD
Khối lượng giao dịch: $181,52k
Vốn hóa thị trường của RAY: 332 triệu USD
Ra mắt vào tháng 6 năm 2020, Raydi là sàn DEX sử dụng cơ chế nhà tạo lập thị trường tự động (AMM) hàng đầu trên Solana. Sàn được biết đến với giao diện thân thiện với người dùng và mức trượt giá thấp. Sàn được xây dựng trên Serum AMM protocol với các tính năng bổ sung.
DEX này đã trở nên phổ biến nhờ cách tiếp cận độc đáo như là một nhà tạo lập thị trường tự động (AMM) cộng với nhà cung cấp thanh khoản (liquidity provider) cho Serum DEX. RAY là token gốc của sàn giao dịch phi tập trung Raydium, được sử dụng cho hoạt động quản trị, stake để khai thác lợi suất (yield farming) và truy cập vào các tính năng độc quyền trên nền tảng.
Các tính năng chính của Raydium DEX bao gồm:
- AMM DEX: Người dùng cung cấp tính thanh khoản bằng cách gửi token vào các bể thanh khoản (pool) và kiếm phí từ các giao dịch được hoàn thành trong các bể đó.
- Sổ lệnh tập trung: Tích hợp với sổ lệnh (order book) của Serum để có các công cụ và tính năng giao dịch nâng cao.
- Khai thác lợi suất: Kiếm thêm phần thưởng bằng cách stake token LP đại diện cho phần sở hữu của bạn trong bể thanh khoản (pool shares).
- IDO launchpad: Tổ chức các đợt IDOs (phát hành coin lần đầu trên DEX) cho các dự án mới của Solana.
Raydium kế thừa tính bảo mật của giao thức Serum (Serum protocol) cơ bản, đã trải qua quá trình kiểm tra và thử nghiệm lỗ hổng bảo mật rộng rãi. Raydium kết hợp sự đơn giản của cơ chế AMM với sức mạnh của sổ lệnh tập trung, phục vụ cho cả người giao dịch mới bắt đầu và người giao dịch có kinh nghiệm. IDO launchpad của sàn có vai trò bổ sung thêm một lớp tiện ích khác cho nền tảng.
3. Orca
TVL: 185,18 triệu USD
Khối lượng giao dịch: $22,68k
Vốn hóa thị trường ORCA: 299 triệu USD
Ra mắt vào tháng 9 năm 2020, Orca là một DEX sử dụng cơ chế AMM phổ biến khác trên Solana tập trung vào việc thực hiện giao dịch nhanh chóng với mức phí cạnh tranh. Sàn tận dụng một thuật toán sổ lệnh (custom order book algorithm) để giúp người dùng tiếp cận mức giá hiệu quả.
Sàn giao dịch phi tập trung Orca nổi tiếng với cách tiếp cận thân thiện với người dùng và cam kết về sự đơn giản và hiệu quả trong giao dịch phi tập trung. Token ORCA được sử dụng để quản trị, stake để giảm phí và tham gia nâng cấp giao thức trong tương lai trên sàn giao dịch phi tập trung Orca.
Orca nổi bật nhờ tốc độ, phí giao dịch cạnh tranh và tính thanh khoản sâu, thu hút các nhà giao dịch đang tìm cách tối ưu hóa hiệu suất giao dịch của họ. Ngoài ra, sàn cũng chú trọng đến sự tham gia và phản hồi của cộng đồng để liên tục cải thiện nền tảng. Các tính năng và dịch vụ chính trong hệ sinh thái Orca bao gồm:
- Thực hiện giao dịch nhanh: Thuật toán sổ lệnh được tối ưu hóa của Orca ưu tiên thanh toán giao dịch nhanh chóng.
- Phí cạnh tranh: Phí giao dịch thấp bắt đầu từ 0,001% và tăng lên 0,3%, có tính cạnh tranh hơn so với một số sàn giao dịch phi tập trung trên Solana khác.
- Thanh khoản sâu: Các bể thanh khoản lớn với các cặp token khác nhau đảm bảo thực hiện giao dịch suôn sẻ.
- Các loại lệnh nâng cao: Đưa ra các lệnh giới hạn (limit orders) và lệnh cắt lỗ (stop-loss) cho các chiến lược giao dịch chính xác.
- Giao diện hoán đổi thân thiện với người dùng: Tập trung vào cơ chế hoán đổi đơn giản, tạo sự dễ dàng cho người mới.
- Orca Whirlpools: Cung cấp các bể thanh khoản sáng tạo được gọi là "Whirlpools" để khai thác lợi suất (yield farming) có mục tiêu.
Orca cung cấp trải nghiệm giao dịch an toàn bằng cách sử dụng các giao thức được kiểm tra nghiêm ngặt, kiểm toán hợp đồng thông minh và các biện pháp bảo mật tốt nhất khác để đảm bảo an toàn cho các giao dịch và tiền.
4. Saros Finance
TVL: NA (chưa ra mắt)
Khối lượng giao dịch: NA (dự kiến ra mắt vào Q1 2024)
Vốn hóa thị trường SAROS: 22,43 triệu USD
Saros Finance là một “nhân tố” tương đối mới trong mảnh ghép DEX thuộc hệ sinh thái Solana. Tuy nhiên dự án đã nhanh chóng tạo được tên tuổi nhờ tập trung vào các dịch vụ DeFi đa chức năng. Ra mắt vào tháng 6 năm 2021, Saros Finance đặt mục tiêu trở thành "Siêu mạng DeFi" (DeFi Super-Network) trên Solana, cung cấp một bộ sản phẩm DeFi tích hợp thay vì chỉ là một DEX cơ bản.
Nền tảng nhắm mục tiêu thu hút cả người dùng và nhà xây dựng bằng các nền tảng được kết nối với nhau. Token SAROS phục vụ nhiều chức năng khác nhau trên Saros Finance, bao gồm quản trị, stake để nhận phần thưởng nền tảng và chiết khấu phí cũng như quyền truy cập vào các lần ra mắt sản phẩm trong tương lai.
Saros Finance khác biệt với các DEX phổ biến khác trên Solana nhờ cách tiếp cận Super-Network, nơi các nền tảng được kết nối với nhau tạo ra một hệ sinh thái DeFi gắn kết cung cấp các tùy chọn đa dạng. Hơn nữa, nền tảng thường xuyên cập nhật và sự tham gia của cộng đồng cũng thúc đẩy tăng trưởng liên tục. Các tính năng chính của sàn giao dịch phi tập trung Saros Finance bao gồm:
- SarosSwaps: DEX sử dụng cơ chế nhà tạo lập thị trường tự động (AMM) để hoán đổi token SPL trên Solana.
- SarosFarm: Một nền tảng tổng hợp để khai thác lợi suất (yield farming) trên nhiều giao thức khác nhau, cho phép người dùng dễ dàng tối đa hóa phần thưởng của mình bằng cách tham gia vào các bể thanh khoản khác nhau.
- SarosStake: Nền tảng stake tài sản đơn giúp tối đa hóa lợi nhuận stake token riêng lẻ mà không gặp rủi ro mất mát tạm thời.
- SarosLabs: Vườn ươm (incubator) và launchpad cho các dự án Solana đổi mới đang tìm kiếm sự hỗ trợ và cộng đồng.
- Dịch vụ DeFi đa chức năng: Cung cấp một loạt các dịch vụ DeFi, bao gồm hoán đổi, cung cấp thanh khoản và stake.
- Bể khai thác lợi suất tổng hợp (Integrated farming pools): Có các bể khai thác lợi suất tích hợp để người dùng kiếm được lợi nhuận từ khoản đầu tư của họ.
Nền tảng Saros Finance được thiết kế dành cho người dùng ở mọi cấp độ với giao diện rõ ràng và đơn giản. SarosSwap cung cấp trải nghiệm hoán đổi đơn giản, trong khi SarosFarm và SarosStake cung cấp hình ảnh trực quan rõ ràng về các bể (pool) có sẵn và phần thưởng stake. Saros Finance ưu tiên bảo mật thông qua kiểm toán hợp đồng thông minh, thử nghiệm thâm nhập và giám sát cơ sở hạ tầng liên tục. Mã (code) của họ là mã nguồn mở (open-sourced) để giám sát công khai.
5. Saber
TVL: 17,58 triệu USD
Khối lượng giao dịch: 7,43 triệu USD
Vốn hóa thị trường SBR: 4,34 triệu USD
Sabre là sàn giao dịch phi tập trung (DEX) về stablecoin chuỗi chéo (cross-chain) và tài sản được bao bọc (wrapped asset) hàng đầu trên blockchain Solana. Sàn tập trung tạo điều kiện thuận lợi cho việc hoán đổi liền mạch giữa các stablecoin được chốt bằng USD như USDC, USDT và USDx, cùng với các tài sản được chuyển từ các chuỗi khác như Bitcoin và Ethereum. Token gốc của Sabre là SBR, phục vụ nhiều mục đích khác nhau trong hệ sinh thái, chẳng hạn như quản trị, stake phần thưởng và chiết khấu phí cho chủ sở hữu.
Sabre phục vụ những người dùng đang tìm kiếm sự ổn định và đa dạng hóa trong danh mục tiền điện tử của họ. Sàn đảm bảo các giao dịch hoán đổi suôn sẻ và hiệu quả với độ trượt giá (slippage) tối thiểu, trong khi các tùy chọn khai thác lợi suất (yield farming) và stake mang lại nguồn thu nhập bổ sung cho người dùng. Các tính năng chính của sàn DEX Sabre trên Solana bao gồm:
- Hoán đổi stablecoin hiệu quả: Sabre sử dụng mô hình tạo lập thị trường tự động (AMM) với các thuật toán được tối ưu hóa để cung cấp bể thanh khoản sâu và mức chênh lệch thấp cho các giao dịch stablecoin.
- Giao dịch tài sản được bọc: Kết nối tài sản yêu thích của bạn từ các chuỗi khác với Solana và giao dịch chúng một cách liền mạch trong hệ sinh thái Sabre.
- Canh tác năng suất: Kiếm thu nhập thụ động bằng cách cung cấp tính thanh khoản cho stablecoin và nhóm tài sản được bao bọc của Sabre.
- Nền tảng stake: Stake token gốc của Sabre là SBR để kiếm thêm phần thưởng và tham gia quản trị nền tảng.
- Tích hợp với các giao thức DeFi khác: Sabre kết nối liền mạch với nhiều ứng dụng Solana DeFi khác nhau, tạo ra một hệ sinh thái tài chính toàn diện.
- Tối ưu hóa cho độ trượt thấp: Tính thanh khoản cao trong pool giúp sàn này trở thành sự lựa chọn tuyệt vời cho các giao dịch stablecoin lớn.
Ra mắt vào năm 2021, sàn nhanh chóng thu hút được sự chú ý nhờ tập trung vào việc cung cấp tính thanh khoản cho các cặp stablecoin, một phân khúc tương đối ít được quan tâm trong hệ sinh thái Solana vào thời điểm đó. Sabre ưu tiên bảo mật thông qua kiểm tra hợp đồng thông minh, thử nghiệm thâm nhập và giám sát cơ sở hạ tầng liên tục.
Rủi ro và cân nhắc khi giao dịch trên DEX
Giao dịch trên các sàn giao dịch phi tập trung DEX cũng tiềm ẩn một số rủi ro mà bạn cần lưu ý. Một trong những mối quan tâm chính là nguy cơ xảy ra lỗ hổng hợp đồng thông minh, có thể dẫn đến tổn thất đáng kể do bị hack hoặc khai thác. Ngoài ra, việc thiếu quy định và giám sát về DEX có thể gây ra các vấn đề liên quan đến gian lận và lừa đảo.
Cách giảm thiểu rủi ro khi giao dịch trên các sàn gDEX
Để giảm thiểu những rủi ro này, bạn nên:
- Tiến hành nghiên cứu kỹ lưỡng: Trước khi tham gia vào bất kỳ DEX nào, điều quan trọng là phải nghiên cứu hồ sơ theo dõi, các biện pháp bảo mật và phản hồi của cộng đồng.
- Sử dụng ví tiền điện tử uy tín: Đảm bảo bạn sử dụng ví an toàn và uy tín để giao dịch.
- Khởi đầu với số vốn nhỏ: Đặc biệt đối với người mới bắt đầu, hãy bắt đầu với các giao dịch nhỏ hơn để hiểu cơ chế của nền tảng trước mà không gặp rủi ro đáng kể.
- Cập nhật thông tin: Theo kịp xu hướng thị trường và các mối đe dọa bảo mật tiềm ẩn trong không gian DeFi.
- Đa dạng hóa đầu tư: Đa dạng hóa danh mục đầu tư tiền điện tử của bạn có thể làm giảm tác động của những chuyển động bất lợi trên thị trường.
- Sử dụng các tính năng bảo mật: Tận dụng các tính năng bảo mật do DEX cung cấp, chẳng hạn như xác thực hai yếu tố và đưa địa chỉ rút tiền vào danh sách trắng.
Phần kết luận
Việc chọn sàn DEX tốt nhất trên Solana phụ thuộc vào sở thích giao dịch cá nhân và khả năng chấp nhận rủi ro của bạn. Từ sự thân thiện với người mới bắt đầu của sàn Jupiter đến các tính năng nâng cao của sàn Serum, có thể nói mỗi nền tảng đều có những điểm mạnh và điểm yếu riêng. Vì vậy, hãy xem xét các yêu cầu ưu tiên của bạn, thực hiện nghiên cứu và thử trải nghiệm để tìm ra DEX phù hợp nhất với phong cách giao dịch của bạn nhằm đạt được các mục tiêu tài chính trong hệ sinh thái Solana đầy sôi động này nhé.
Đọc thêm
